Ślub to nie tylko symboliczna zmiana statusu, ale też cała seria praktycznych decyzji – w tym ta dotycząca nazwiska. Wiele osób decyduje się na przyjęcie nazwiska współmałżonka lub utworzenie nazwiska dwuczłonowego. To jednak pociąga za sobą konieczność wymiany dokumentów i aktualizacji danych w różnych instytucjach. Choć procedura wydaje się oczywista, w praktyce może zająć sporo czasu. Sprawdź, co trzeba zrobić, żeby zmiana nazwiska po ślubie przebiegła sprawnie i bez zbędnych komplikacji.
Jak zgłosić zmianę nazwiska?
Decyzję o zmianie nazwiska podejmuje się podczas składania oświadczeń w urzędzie stanu cywilnego – przed zawarciem małżeństwa. To wtedy przyszli małżonkowie deklarują, czy jedno z nich przyjmuje nazwisko drugiego, czy oboje pozostają przy swoich nazwiskach, czy też wybierają wersję dwuczłonową.
Po ślubie nie trzeba już niczego zgłaszać w tej sprawie – zmiana zostaje automatycznie odnotowana w akcie małżeństwa. To ten dokument stanowi później podstawę do wymiany innych dokumentów tożsamości. Warto jednak pamiętać, że obowiązek aktualizacji danych spoczywa na osobie, która zmienia nazwisko – urzędy nie dokonują tego z urzędu.
Wymiana dowodu osobistego
Dowód osobisty jest dokumentem, który należy wymienić w pierwszej kolejności po zmianie nazwiska. Termin na złożenie wniosku wynosi 30 dni od daty ślubu. Przekroczenie tego terminu może skutkować mandatem – dlatego lepiej nie odkładać tego obowiązku.
Wniosek można złożyć online przez profil zaufany albo tradycyjnie – w urzędzie gminy. Do wniosku trzeba dołączyć aktualne zdjęcie oraz odpis aktu małżeństwa, który zazwyczaj urząd i tak już posiada w systemie. Nowy dowód osobisty zawiera już zaktualizowane dane – i na jego podstawie aktualizujemy resztę dokumentów.
Zmiana nazwiska w paszporcie i prawie jazdy
Zmiana nazwiska pociąga za sobą konieczność wymiany paszportu i prawa jazdy – oba te dokumenty tracą ważność po zmianie danych osobowych. Wniosek o nowy paszport składa się w urzędzie paszportowym, a o prawo jazdy – w wydziale komunikacji. Należy przygotować zdjęcie, wypełniony formularz, opłaty skarbowe i aktualny dokument tożsamości.
W przypadku paszportu trzeba również przedstawić odpis aktu małżeństwa. Wymiana dokumentów nie jest bezpłatna – warto więc uwzględnić te koszty przy planowaniu budżetu po ślubie.
Co istotne – z nieaktualnym nazwiskiem nie powinniśmy podróżować za granicę, nawet jeśli bilety zostały zakupione wcześniej. Nazwisko na dokumencie musi zgadzać się z danymi podanymi w rezerwacji.
Aktualizacja danych w bankach i innych instytucjach
Zmiana nazwiska po ślubie wymaga także poinformowania banków, operatorów telefonicznych, uczelni, pracodawcy, ZUS, urzędu skarbowego i innych instytucji. W większości przypadków wystarczy okazanie nowego dowodu osobistego i ewentualnie skróconego odpisu aktu małżeństwa.
Często można to zrobić osobiście lub online – zależnie od instytucji. Warto przygotować sobie listę miejsc, w których nasze nazwisko figuruje w systemach, by nie przeoczyć żadnego z nich. Nieaktualne dane mogą powodować problemy z logowaniem, korespondencją czy odbieraniem świadczeń.
W przypadku zatrudnienia, to pracodawca dokonuje aktualizacji danych w ZUS – ale trzeba go wcześniej o tym poinformować i dostarczyć odpowiednie dokumenty.
Czy zmiana nazwiska po ślubie jest obowiązkowa?
Zmiana nazwiska po ślubie nie jest obowiązkowa – to całkowicie indywidualna decyzja. Można pozostać przy swoim nazwisku, przyjąć nazwisko partnera lub stworzyć nazwisko dwuczłonowe. Nie ma jednej dobrej opcji – każda para podejmuje decyzję według własnych przekonań.
Warto jednak pamiętać, że zmiana nazwiska pociąga za sobą konkretne formalności – dlatego warto wcześniej rozważyć, czy jesteśmy gotowi poświęcić czas na wszystkie niezbędne działania. Dobrze zaplanowana procedura pozwala przejść przez nią bez stresu i zbędnych opóźnień.
